رکن موسیقی

Http://M-habibi.blog.ir 

بررسی ارکان موسیقی در موسیقی ملی ایران

همه می دانیم که روش بحث در موضوعات پژوهشی و علمی ، معمولا به این صورت است که یک سیستم بزرگ یا ترکیب پیچیده را به اجزای کوچکتری که هر کدام را بتوان دارای هویتی مستقل فرض کرد تقسیم می کنند و آنگاه به بررسی اجزای کوچکتر ( که بدیهی است ساده تر است ) می پردازند . 
در مورد موسیقی ، و اجزای تشکیل دهنده یک اثر موسیقیایی ، نظرات متفاوتی از پژوهشگران این عرصه ارائه شده است . گوناگونی این نظرات بسته به این است که اصولا خود موسیقی را به چند نوع تقسیم کنیم و آیا اصولا تقسیم بندی برای موسیقی قائل باشیم یا خیر . به هر روی ، در یک تقسیم بندی بزرگ می توان موسیقی را به دو دسته موسیقی با کلام ( Vocal ) و موسیقی بی کلام (Instrumental) تقسیم کرد . اکنون بحث را معطوف به موسیقی با کلام می کنیم زیرا به گواهی تاریخ موسیقی ملی ایران هیچگاه نی نیاز از شعر و آواز خواننده نبوده است . در مورد یک موسیقی با کلام آنچه رواج بیشتری نزد اهالی موسیقی دارد این است که آن را مبتنی بر سه جزء می دانند : 
۱) ملودی : 
ملودی ، در واقع همان چیزی است که آهنگساز از ذهن و ضمیر خود به روی کاغذ می آورد . ترکیب و توالی صداهای مختلف ، که در قالب تقدم و تاخر نت های موسیقی بیان می شوند و تشکیل یک ملودی را می دهند . به طور مثال همه شما تصنیف مرغ سحر را شنیده اید . لحظاتی چشم خود را ببندید و سعی کنید این مصرع را : " مرغ سحر ناله سر کن " برای خود بخوانید . ببینید به چند شکل مختلف می توانید این یک مصرع را بخوانید ؟ ده ها و صدها مدل مختلف در ذهن شما تداعی می شود . اما در تصنیف مرغ سحر ، مدلی را که ذهن مرتضی نی داود برای بیان این مصرع برگزید می شنویم . حقیقت این است که ملودی ،‌ طرح اصلی است که به تنظیم کننده داده می شود تا ارکستراسیون ( ساز بندی ) مناسب و هماهنگی سازها را برای آن ملودی ایجاد کند . 
ایجاد ملودی در موسیقی ایرانی ، از قواعدی مشخص و چارچوب دار پیروی می کند . به عبارت دیگر وجود یک پشتوانه بزرگ چون "‌ردیف " موسیقی ایرانی ، که دستگاه های شور ، ماهور ، همایون ، نوا ، سه گاه ، چهارگاه و راست پنجگاه و در قالب دستگاه شور نیز آوازهایی فرعی ( ابوعطا - دشتی - افشاری - بیات کرد - بیات زند یا ترک ) را پیشنهاد می کند باعث می شود تا ضمن تنوع زیادی که در اختیار آهنگساز هست ، او را در خلق ملودی پای بند اصولی خاص بگرداند . 

منبع و بیشتر 

Http://vista.ir/article

باشگاه خبرنگاران جوان

http://M-habibi.blog.ir 

باشگاه خبرنگاران جوان وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است که مرکز آن در تهران پایتخت ایران قرار دارد... 

این گروه که متشکل از کمیسیونهای متفاوت است با فعالیت در فضای مجازی به روشنفکری و خبرگزاری میپردازد.👈 

Http://M-habibi.blog.ir 

بانک ملت

M-habibi.blog.ir 

بانک ملت
بانک ملت، شرکت خدمات مالی و بانکداری ایرانی است، که هم‌اکنون پس از بانک ملی ایران و بانک صادرات ایران، با حدود ۱۹۰۰ شعبه داخل کشور و دو شعبه خارج از کشور به عنوان سومین بانک بزرگ ایران محسوب می‌شود. 
مدیر اجرایی: علی رستگار
دفتر مرکزی: تهران
خدمات مشتریان: 021 8296 2516
تأسیس: ۲۰ دسامبر ۱۹۷۹ م.

ب

دیجی کالا چیست؟

http://M-habibi.blog.ir 

راه حلی امروزی‌تر برای خرید

توسعه اینترنت روش‌های خرید ما را به کلی دگرگون کرده است. منافع موجود در خرید اینترنتی هر روز تعداد بیشتری از مردم را به تجربه آن و ایجاد تغییر در الگوهای متداول خرید ترغیب می‏‌کند. امروز دیگر افراد این روش خرید را بیشتر منطبق بر شرایط زندگی مدرن می‏‏‏‌بینند. ویژگی‏‏‏‌ها و طبیعت خرید اینترنتی با روحیات و نیازهای رو به رشد ما هماهنگ‏‏‌تر شده است. همه سخت در حال تلاش برای پیشرفت‏‏‌های شخصی و جمعی خود هستیم.

امروزه بهای اوقات فراغت ما با وجود مشغله‏‌های روزانه بسیار گرانبها‌تر شده است. همه ما برای این اوقات برنامه ریزی فشرده‏‌تری داریم. دیگر صرف زمان‌هایی نسبتا طولانی در فعالیت‏‌های نه‌چندان با اهمیت مانند خرید و سفرهای شهری برای بسیاری از انسان‌ها اولویت خود را از دست داده است. هوشمندی انسان‌ها، آنها را مجاب می‏‌کند که با تغییر در الگوهای قدیمی و نا‏کارآمد زندگی، هوشمندانه‏‌تر و امروزی‏‌تر زندگی کنند. صرف اوقات فراغت برای تفریح، آموزش، ورزش، لذت بردن از علایق شخصی و رفع خستگی‏‏‌های روزانه اولویت بیشتری نسبت به فعالیت‌‏‏‏های وقت‌گیر و در عین حال کم اهمیت‏‏‏‌تر مانند خرید کردن دارند.

 

امروز دیگر برای بیشتر نیازهای روزمره راه‏ حل‏‏‏‌های جدیدتری وجود دارد، از جمله برای انتخاب و خرید کالا. دیگر کمتر کسی برای خرید کالا،  بدون تحقیق و بررسی دقیق اقدام می‏‌کند.

مشتریان پیشاپیش و قبل از خرید از حق انتخاب گسترده خود و اطلاعات موجود نهایت استفاده را می‏‌برند. مشتری در دنیای امروز حق انتخاب بیشتری را طلب می‏‌کند و مایل است دقیق‏‌تر و با قطعیت بیشتری انتخاب کند. زندگی امروزی بی‏‌گمان خرید به رو‏‌ش‌های نو‏تر، هوشمندانه‏‌تر و البته لذت‏‏ بخش‏‌تری را می‏‌طلبد. از همین روست که هر روز به تعداد استفاده‏ کنندگان سرویس‌های اینترنتی و مشتریان فروشگاه‏‏‌‏های اینترنتی افزوده می‌‏‏شود.

http://M-habibi.blog.ir 

یا هو

M_habibi.blog.ir

یاهو!
شرکت
شرکت یاهو! یک شرکت آمریکایی چند ملیتی است که در زمینهٔ اینترنت و نرم‌افزار فعالیت دارد و دفتر… بیشتر
مدیر اجرایی: مریسا مایر 
قیمت سهام: YHOO (NASDAQ) ‎$۳۶٫۶۰ ۰٫۰۱ (۰٫۰۳٪)
۱۰ اردیبهشت،‏ ۱۶:۰۰ (−۴ گرینویچ) - سلب مسئولیت

توضیح ورزش 3

Http://M-habibi.blog.ir

خبرهای ورزش ۳

آخرین تاریخ بروز رسانی ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۲۰:۵۸

ورزش ۳اطلاعات خبر

کنایه تند بختیار رحمانی به پرسپولیسی ها (عکس)

+0

به گزارش "ورزش سه"، هافبک تراکتورسازی که با پایان خدمت سربازی اش مورد توجه استقلال نیز قرار گرفته، این هفته باید در دیداری حساس مقابل آبی پوشان قرار گیرد. این مساله باعث شده تا اتفاقی مشابه هفته گذشته و علیرضا بیرانوند برای این بازیکن به وجود آید و هواداران پرسپولیس اینبار به صفحه او هجوم آورند و ...ادامه

ورزش ۳اطلاعات خبر

برانکو: نمی توانید ما را نابود کنید

+0

به گزارش "ورزش سه"، در حالی که در فاصله دو هفته مانده به پایان لیگ، برانکو ایوانکوویچ به دنبال برقراری آرامش در تیمش است، انتشار برخی شایعات از سوی او مبنی بر لیست نقل و انتقالاتی این باشگاه موجب ناراحتی این مرد کروات شده است. - برانکو که در گذشته نیز اعتراض خود را نسبت به این حرکت اعلام کرده بود در ...ادامه

ورزش ۳اطلاعات خبر

جلالی: قرارداد 1.2 یک دروغ بزرگ است

+0

به گزارش "ورزش سه"، جلالی در توضیح این مساله می گوید: مبلغ 1.2 میلیارد هزینه 6 عضو کادرفنی شامل بنده، آقای پورغلامی، آقای مطهری، مربی بدنساز، آنالیزور و یک عضو دیگر است که جمعا یک میلیارد و 200 میلیون تومان شده است و اینکه گفته می شود من تنهایی این قرارداد را دریافت کرده ام یک دروغ بزرگ است ...ادامه

نفس و روح

نفس و روح 

در باب: نفس

گاهی منظور از این واژگان یک چیز است و همه اشاره به یک حقیقت، یعنی همان وجود و حقیقت انسان دارند؛ چنان که حکیمان می گویند آن گوهری که با لفظ “من” و مانند آن به وی اشاره می شود نام های گوناگون دارد؛ مثل نفس، نفس ناطقه، روح، عقل، قوه عاقله، قوه ممیزه، روان، جان، دل، جام جهان نما، جام حهان بین، ورقا، طوطی و نام های دیگر.[۱]

این کاربرد از نظر فلسفی صحیح است چون نفس در عین وحدت و یگانگی با تمام قوا و مراتب، عینیت و اتحاد دارد؛ به تعبیر ملا هادی سبزواری[۲] و حکیم صدر المتألهین: النفس فی وحدتها کل القوی.[۳]

گاهی نیز از این واژگان معانی مختلف اراده می شود و هر کدام از این واژگان اشاره به مراتب و مقامات نفس دارند؛ توضیح این که عارفان معتقدند نفس دارای مراتبی است و هر کدام از آن مراتب دارای نام خاص است که از آن گاهی به هفت شهر عشق نام می برند و گاهی به لطائف  سبع تعبیر مى کنند و همان است که عارف  جامى درباره شیخ عطار مى گوید:

هفت  شهر عشق را عطار گشت               ما هنوز اندر خم یک  کوچه ایم.

آن هفت مرتبه عبارتند از : ۱ طبع . ۲ نفس . ۳ قلب  . ۴ روح . ۵ سر . ۶ خفى . ۷ اخفى .

با این توضیح که عارفان، نفس ناطقه انسانی را از آن جهت که مبدأ حرکت  و سکون است به آن «طبع» می گویند؛ و به اعتبار این که مبدأ براى ادراکات  جزئی است «نفس» می نامند؛ و به لحاظ این که مبدأ براى ادراکات  کلی تفصیلی است «قلب» نامیده اند؛ و به اعتبار این که دارای ملکه ای بسیط  است که ادراکات کلی  تفصیلی را خلق می کند به آن « روح» می گویند؛ و به اعتبار فناى آن در عقل فعال «سرّ» می نامند؛ و به اعتبار فناى آن در مقام واحدیت «خفى» گفته اند؛ و به اعتبار فناى آن در مرتبه احدیت آن را «اخفى» نامیده اند.

حکماء نیز گفته اند که نفس را هفت  مرتبه است: ۱٫ عقل هیولایى . ۲ عقل بالملکه . ۳ عقل بالفعل . ۴ عقل مستفاد . ۵ محو . ۶ طمس . ۷ محق .

با این توضیح که در نظر حکیمان نفس به اعتبار آن که قابلیت تحصیل کمالات  را دارد آن را «عقل هیولانى»؛ و به جهت که هر گاه یک  سلسله معقولات  اولى و علوم اولیه را به دست آورد که به وسیله آنها مى تواند معقولات ثانیه و علوم اکتسابی را کسب کند «عقل بالملکه»؛ و به این جهت که هر وقت از راه اکتساب علوم (به فکر یا حدس) قدرت بر استنباط معقولات ثانیه و علوم مکتسبه پیدا کند، آن را «عقل بالفعل»؛ و به اعتبار حضور و حصول خود آن علوم و عقول مکتسبه عندالنفس که از عقل فعال استفاده کرده است «عقل مستفاد» می گویند. «محو»، مقام توحید افعالى است. «طمس»، مقام توحید صفاتى است. «محق»، مقام توحید ذاتى است.[۴]

در روایات نیز گاهی به این نوع تقسیم بندی اشاره شده است.[۵]

چنان که واژۀ «روح» در کتاب های فلسفی و عرفانی کاربرد متعددی دارد.[۶] در این جا به چند کاربرد روح اشاره می کنیم:

۱٫ نفس ناطقه.

۲٫ جان حیوانی.

۳٫ «عقل مجرد» و از این جا است که «عقل اول» را «روح القدس» گویند.

۴٫ «مقام یوم الجمع انسان» که فوق مقام قلب (یوم الفصل انسان) است.

۵٫ مرتبۀ «عقل بسیط» که ملکۀ خلاق تفاصیل معقولات و در مقابل مرتبۀ «عقول تفصیلی» (معقولات مفصله یا قلب) است.[۷]

۶٫ «شعاع خارج از چشم» طبق نظریه ریاضی دانان در مورد ابصار.

۷٫ «جسم لطیف» و یا «روح بخاری».[۸]

البته در مورد واژه ذهن باید گفت گاهی منظور از آن همان عقل یا قوه عاقله است و گاهی منظور قوۀ خیال یا متخیله است و گاهی نیز مراد نیروی حافظه است. [۹]

چنان که در مورد واژۀ فطرت نیز باید در نظر داشت که گاهی منظور از آن همان روح و حقیقت انسان است و گاهی منظور مجموع شناخت ها و گرایش هایی است که در فرد وجود دارد.[۱۰]

همان گونه در مورد روان و جان گاهی می گویند منظور از جان روح بخاری است و منظور از روان نفس ناطقه انسانی است.[۱۱]

---

[۱]. حسن زاده آملی، حسن، معرفت نفس، دفتر اول، ص ۸۴٫

[۲]. النفس فی وحدتها کلّ القوى      و فعلها فی فعله قد انطوى. (حکیم  سبزواری، منظومه، ج ۵، ص ۱۸۱ و۱۸۲).

[۳]. فصل فی بیان أن النفس کل القوى بمعنى أن المدرک بجمیع الإدراکات المنسوبه إلى القوى الإنسانیه هی النفس الناطقه و هی أیضا المحرکه لجمیع التحریکات الصادره عن القوى المحرکه الحیوانیه و النباتیه و الطبیعیه و هذا مطلب شریف و علیه براهین کثیره بعضها من جهه الإدراک و بعضها من جهه التحریک و التی من جهه الإدراک نذکر منها ثلاثه البرهان الأول من ناحیه المعلوم… اسفار، ج ۸، ص ۲۲۱٫

[۴]. حسن زاده آملی، حسن، سرح العیون، ۵۶۹؛ نامه ها بر نامه ها، ص۱۲۱و ۱۲۲

افزایش ظرفیت هوش

امروز درباره  افزایش حافظه برای شما بحث میکنیم اینکه تغذیه ما چگونه باشد که مغز خوب کار کند و حافظه زیاد شود چه کارهایی انجام دهیم و چه ویتامینهایی برای مغز نیاز است؟

 

با تغذیه مناسب عملکرد مغز خود را افزایش داده و ظرفیت
هوشی و حافظه خود را بهبود بخشید:

1- در طول روز آب فراوان بنوشید.

2- جهت اکسیژن رسانی به مغزتان ورزش کنید.

3- ویـتـامینها و مواد معدنی در رشد و عملکرد صحیح مغز
بسـیار حــائز اهمیت میباشند. در این میان ویتامینهای B
کـمـپـلــکس، A ،C ،E و مـواد مـعـدنی سدیـم، پـتـاسیـم،
مـنــیزیوم، منگنز، آهن، کلسیم و روی از اهمیت بیشتری
برخوار میباشند.

* کاهش ویتامین B1 (تیامین) میتواند منجر به سردرگمی و گیجی گردد. این ویتامین در سبوس گندم، حبوبات، آجیل، غلات و گوشت موجود میباشد.

* ویتامین B2 (ریبوفلاوین) به افزایش قدرت حافظه شما کمک شایانی میکند. این ویتامین را میتوانید در جگر، شیر، بادام، سبزیجات سبز رنگ، نان و غلات بیابید.

* ویتامین B6 (پیریدوکسین) حافظه درازمدت را بهبود میبخشد. این ویتامین در غلات، نان، اسفناج و موز موجود میباشد.

* برای تامین ویتامین A از کاروتن موجود در سبزیجات برگدار سبزرنگ و میوه های زرد و نارنجی رنگ استفاده کنید.

* آهن (گلبول قرمز را قادر میسازد تا اکسیژن را سرتاسر بدن انتقال دهد) در سبزیجات برگدار سبزرنگ، کشمش، بادام زمینی، تخم مرغ، جگر، گوشت لخم و سویا موجود میباشد.

* برای بهبود حافظه و تمرکز خود: روی مصرف کنید. روی در غذاهای دریایی مانند ماهی و صدف خوراکی، غلات و حبوبات موجود میباشد.

4- بمنظور افزایش هوشیاری ذهنی خود از ماست کم چرب و شیر بدون چربی استفاده کنید.

5- کافئین: در شکلات، نوشابه های معمولی، چای و قهوه موجود میباشد. کافئین سبب افزایش تمرکز، تسریع واکنشها و روند اندیشیدن میگردد. اما در مصرف آن زیاده روی نکنید نوشیدن دو فنجان قهوه در روز کافی میباشد. مصرف بیش از 2 فنجان در عملکرد مغز تاثیری نخواهد داشت.

6- توت فرنگی مصرف کنید.

7- از مواد غذایی حاوی لسیتین (LECITHIN) مصرف کنید. لسیتین فسفولیپیدی است که در عملکرد صحیح مغر نقش دارد. لسیتین در تخم مرغ، لبنیات و گوشت موجود میباشد.

8- در مصرف گلوکز (قند) توازن برقرار سازید. منبع اصلی انرژی مغز از گلوکز میباشد. نواسانات شدید گلوکز در خون میتواند منجر به سرگیجه، تشنج و غش گردد. سعی کنید کربوهیدراتها را عصر هنگام مصرف کنید تا شب راحت به خواب روید.

9- از آنجایی که %60 مغز از چربی تشکیل یافته است بنابراین مصرف اسیدهای چرب همچون امگا 3 (OMEGA 3) در عملکرد بهینه مغز نقش حیاتی دارد. امگا 3 در ماهی به وفور یافت میشود. فقدان امگا 3 موجب کاهش ضریب هوشی، کاهش قدرت حافظه و افسردگی میگردد.

10- پروتئین ها را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید. زیرا در عملکرد صحیح نورونهای مغز حیاتی میباشند.

11- اندیشیدن یک فرایندی زیست شیمی میباشد. برای آنکه سلولهای مغزی قادر باشند با یکدیگر ارتباط برقرار سازند نیاز به انتقال دهنده های عصبی و یا همان نوروترنسمیترها دارند. این انتقال دهنده های عصبی به عنوان حامل، پیام یک نورون را به نورون دیگر منتقل میکنند. انتقال دهنده های عصبی از اسیدهای آمینه تشکیل یافته اند. مهمترین انتقال دهندگان عصبی سیستم عصبی استیل کولین، دوپامین و سروتونین نام دارند. بنابراین وجود این مواد در عملکرد مغز شما بسیار حیاتی میباشند. زرده تخم مرغ، بادام زمینی، جگر، گوشت، ماهی، شیر، پنیر و سبزیجات غنی از استیل کولین میباشند. پروتئینهای گوشت، شیر، سویا، ماهی و آجیل نیز غنی از دوپامین میباشند. کربوهیدراتهای سیب زمینی، ماکارونی، نان و غلات نیز غنی از سروتونین میباشند.

نکات دیگر:

1- به موسیقی گوش دهید. تحقیقات ثابت کرده است که گوش دادن به موسیقی بخصوص موسیقی اصیل سبب افزایش عملکرد مغز میگردد.

2- ذهن خود را مشغول نگاهدارید. مرتبا به دانش خود توسط آموختن بیافزایید.

3- به فعالیتهای بپردازید که مغز را تحریک به فعالیت می کنند. مانند بازیها، مطالعه و حل جدول.

4- هر روز یک واژه جدید بیاموزید.

خدای قدیم؟؟

پرسش: خدا قدیم است یعنی چه ؟

پاسخ:
از دیگر اوصاف ثبوتی ذاتی خداوند، ازلیت و قدیم بودن است. در نظر عموم متألهان، خداوند موجود ازلی و قدیم است؛ بدین معنا که از ازل وجود داشته و درگذشته، زمانی نبوده که خدا وجود نداشته باشد؛ چه این خداوند موجود ابدی نیز هست؛ یعنی در آینده، هیچ زمانی نخواهد آمد که او معدوم گردد؛ به عبارت دیگر، خداوند هیچ گاه، نه در گذشته و نه در آینده، معدوم نبوده است و نخواهد بود. گفتنی است که از این حقیقت در کنار واژه "ازلی" و "ابدی"، از لفظ "قدیم" و "باقی" نیز استفاده می شود. علاوه بر این چهار واژه، گاه صفت سرمدی نیز در مورد خدا به کار می رود که به معنای موجودی است که در همه زمان ها، اعم از گذشته و حال و آینده، وجود دارد.
وقتی سخن از ازلی بودن خدا به میان می آید، باید توجه داشت که معنای دقیق و شایسته آن این است که ذات خداوند فراتر از زمان است و بر موجودات زمانی احاطه دارد. در هیچ فرضی از فرض ها، عدم آن ممکن نیست؛ البته حق آن است که ما تا زمانی که در عالم طبیعت و ماده محصوریم و همسان با سایر موجودات طبیعی هستیم، وجودی زمان مند داریم و به سختی می توانیم تصوری از موجودی فرا زمانی که گذشته و حال و آینده برای او یکی است، داشته باشیم. قرآن کریم در مقام بیان ازلیت و قدیم بودن خداوند و ابدیت او فرمود: «هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن»؛ (1) «او اول و آخر و ظاهر و باطن است».
و امیر مؤمنان(ع) فرمود: «الاول الذی لم یکن له قبل فیکون شیء قبله الاخر الذی لیس له بعد فیکون شیء بعده»؛ (2) «خداوند، اولی است که قبل ندارد تا چیزی قبل از او باشد، و آخری است که بعد ندارد تا چیزی بعد از آن باشد».
و امام صادق (ع) نیز فرمود: «الاول عن اول قبله و لا عن بدء سبقه و الاخر لا عن نهایه لم یزل و لایزول بلا بدء و لا نهایة»؛ (3) «او ، آغاز است؛ بدون آن که چیزی قبل از او باشد و ابتدایی بر او پیشی گیرد، و پایان است؛ بدون آن که خود پایانی داشته باشد. همواره بوده است و همیشه خواهد بود؛ بدون آن که آغاز و پایان داشته باشد».
با توجه به این گونه آموزه های متعالی، مفهوم ازلیت و قدیم بودن خداوند روشن می گردد که مراد از ازلی و قدیم بودن خداوند، این نیست که خدا اولین و آخرین موجود است؛ زیرا این معنا مستلزم ازلیت و ابدیت نیست. آنچه در وهله نخست تصور می شود این فرض است که خدا پیش از همه موجودات حادث شود و پس از همه موجودات فانی گردد؛ در حالی که این فرض صحیح نیست؛ بلکه مقصود از اولیت و آخریت حق تعالی، آن است که برای او قبل یا بعدی تصور نمی شود و آغاز و پایانی ندارد و وجودش مسبوق یا ملحوق به عدم نیست. (4)

پی نوشت ها:
1. حدید (57) آیه 3.
2. نهج البلاغه، خطبه 91، ص 39، نشر مؤسسه امیر المؤمنین، قم، 1375ش.
3. اصول کافی، ج 1، ص 116، باب معانی الاسماء، حدیث 6، نشر دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1388ق.
4. ر.ک: سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، ج 1، ص 245، نشر طه، قم، 1383ش.

• 
  

رحمت چیست؟

بسم الله الرحمن الرحیم 🔶 

پرسش: رحمت چیست ورحمت خدا چند تاست و چند نمونه رحمت خدا را نام ببرید و وسعت رحمت خدا چقدر است؟

پاسخ:
پرسشگر گرامی باسلام و تشکر از ارتباط با این مرکز.
رحمت از واژه‌های پرکاربرد در قرآن کریم هستند که بررسی همه جوانب آن‌ها بحث مبسوطی را می‌طلبد. از این رو به اختصار به برخی مطالب اشاره می‌شود. در ابتدا در باره ‌معنای رحمت باید گفت :
راغب اصفهانی در معنای رحمت گفته : رحمت ، مهربانی و رقتی است که مقتضای احسان است نسبت به شخص مرحوم (فردی که مورد ترحم قرار گرفته است‌) و چون خداوند با رَحْم (رحمت‌) وصف شود، مراد از آن تنها احسان است نه رقت قلب‌. رحمت خداوند بخشش و تفضل و رحمت آدمیان رقت قلب و عاطفه است‌.(1)
در المیزان ذیل تفسیر بسم اللّه الرحمن الرحیم آمده است‌: رحمت ،انفعال و تأثر خاصی است که در وقت دیدن محتاج عارض قلب می‌شود و شخص را به رفع احتیاج و کاستی طرف وادار می‌کند. این معنا به حسب تحلیل به عطا و فیض بر می‌گردد و به همین معنا خداوند با رحمت توصیف می‌شود; یعنی رحمت در خدا، به معنای عطا و احسان است نه تأثر و انفعال قلب‌; زیرا در او انفعال نیست‌.(2) درباره تعداد رحمت باید گفت گرچه عدد رحمت الهی بی شمار است. ولی به چند نمونه قرانی آن اشاره می شود‌:
1. نعمتی که باعث کرامت انسان شده‌; (3)
2. لطف و احسان و توفیق‌;(4)
3. رسالت و نبوت‌;(5)
4. گذشت‌، بخشش گناه و مغفرت‌;(6)
5. پاداش آخرت‌، بهشت‌;(7)
6. عطوفت و رأفت‌;(8)
7. یاری و نصرت‌;(9)
8. باران‌;(10)
9. راحتی‌، گشایش‌، عافیت و خیر;(11)
10. رزق و وسعت روزی‌;(12) تفصیل این بحث را در منبع ذیل جویا شوید(13)
اما در باره گستره رحمت الهی باید گفت رحمت خداوند سبحان دو گونه رحمت دارد:
الف ـ رحمت مطلق‌، فراگیر و بی مقابل
ب ـ رحمت خاص که در برابر غضب اوست‌.
صفت "رحمان‌" گویای معنای نخست یعنی رحمت مطلق و فراگیر او می‌باشد. رحمت رحمانیة خداوند، همه چیز را زیر پوشش خود دارد; دنیا و آخرت‌، مؤمن و کافر و... این گونه رحمت‌، رحمتی نامتناهی است‌، مانند آفتابی که به زندگی همه می‌تابد و بارانی که بر هر سرزمینی می‌بارد: "وَرَحْمَتِی وَسِعَت‌ْ کل‌َّ شَی‌ْءٍ;(14) و رحمتم همه چیز را فرا گرفته است‌."; "رَبَّنَا وَسِعْت‌َ کل‌َّ شَی‌ْءٍ رَّحْمَة‌ً وَ عِلْمًا;(15)پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فرا گرفته است‌." در این آیات‌، به رحمت فراگیر خداوند متعال اشاره شده است و مقابل چنین رحمت فراگیری‌، "عدم‌" است‌، نه "غضب‌"، زیرا اگر مقابل آن "غضب‌" باشد، باید قبول کنیم که خود "غضب‌" از زیر پوشش رحمت رحمانی خارج شود و در نتیجه رحمت مطلق خداوند، مقید و محدود شود.(16)بنابراین رحمت الهی گستره نامحدود دارد و هرگز نمی توان برای آن میزانی مشخصی بیان نمود.

پی نوشت ها:
1، راغب اصفهانی ‌مفردات الفاظ قرآن‌، ص 347، نشر دارالقلم بیروت بی تا.
2.المیزان ج1 ص29 نشر جامعه مدرسین قم 1377 ش.
3 . بقره‌(2)آیه 152.
4. همان ،آیه،178.
5 . همان ،آیه105.
6 . همان،آیه64.
7. آل‌عمران‌(3)آیه 153.
8 . همان،آیه 159.
9 . نسأ(4)آیه112.
11. اعراف‌،(7)آیه 5.
12 . یونس‌،(10)آیه 5.
13. اسرأ(17)آیه 28؛.
14 . دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی‌، بهأالدین خرمشاهی‌، مدخل "رحمت‌"ج 1 ص1101 نشر دوستان تهران 1377 ش
15 . اعراف (7) آیه 156.
16. غافر (40) آیه 7.